Chała to tradycyjne, lekko słone pieczywo kuchni żydowskiej – po hebrajsku חלה –, które zagościła na polskich stołach jako chałka. Różnica jest taka, że nasz wypiek jest słodki i spożywany do serków i dżemów, a żydowska odmiana była jedzona w czasie szabatu i religijnych świąt (hala świąteczna). Moja chałka drożdżowa to przepis idealny – nie opada, jest delikatnie maślana w smaku i chrupiąca z wierzchu.
Chała czy chałka – jak powstał słodki wypiek?
Dawne wieści głoszą, że chałkę w kształcie plecionego warkocza wynalazł zakochany piekarz. Ukochana miała gęsty, długi do pasa ciemno-brązowy warkocz, któremu często się przyglądał. Tak bardzo był wpatrzony w dziewczynę, że na jej część postanowił upiec ciasto w kształcie warkocza. Słodkie, bo słodka jest miłość, jaką do niej żywi.
Nie wiem, na ile jest w tym prawdy, ale trzeba przyznać, że takie opowiastki mają swój urok.
Klasyczna żydowska chałka drożdżowa – przepis
Składniki na dwie sztuki:
- 850 gram mąki biszkoptowej wersji 400
- 3 jajka
- 4,5 dag drożdży suszonych (lub 30 gram świeżych)
- 120ml ciepłej wody
- 200 gram masła
- 1 dag cukru
- 1 łyżka grubej soli
- Dodatkowo: żółtko, tłuszcz do formy, mąka do podsypania
Wykonanie:
- W misce rozcieramy na gładko cukier i drożdże, dodajemy ciepłą (ok. 28 stopni C) wodę i odstawiamy w ciepłe miejsca na 10 minut.
- W osobnej misce mieszamy jajka, miękkie masło, mąkę oraz sól. Dodajemy drożdże i wyrabiamy do momentu uzyskania gęstego ciasta. Podsypujemy je mąką, odkładamy do miski wysmarowanej tłuszczem, przykrywamy ściereczką i odstawiamy do wyrośnięcia na około 90 minut.
- Wyrośnięte ciasto kładziemy na podsypanej mąką stolnicy i dzielimy na sześć pasków. Delikatnie formujemy warkocze o średnicy 3-4cm i pleciemy z tego dwa warkocze każdy z trzech wałeczków.
- Do formy wysmarowanej tłuszczem (najlepiej masłem) kładziemy dwie chały, wierzch smarujemy roztrzepanym jajkiem i pieczemy 45-50 minut w temperaturze 175 stopni.
- Jak sprawdzić, czy chałka jest gotowa? Gdy się ją lekko popuka, powinna wydawać puste, głuche odgłosy – to oznacza, iż środek jest idealnie wypieczony.
- Opcjonalnie można wykonać kruszonkę: 4 łyżki masła+4 łyżki cukru+mąka (ciężko mi określić ilość, podsypuje „na oko” do momentu, aż powstaną grudki).
A tak wygląda gotowa chałka po upieczeniu ze słodką posypką: