Dżem, konfitura, marmolada i powidła – różnice między tymi owocowymi przetworami znacznie się zacierają, odkąd na sklepowych półkach można znaleźć różnego rodzaju ekologiczne, babcine czy też domowe przetwory owocowe. Które z nich mają w składzie najwięcej owoców? Czy konfitura może być niskosłodzona? Lepiej sięgnąć po dżem czy po marmoladę? Czy można kupić powidła z wiśni? Z czego robi się marmoladę? Na początek przyjrzyjmy się, z czego robi się poszczególne przysmaki.
Co to jest konfitura?
Konfitura to rodzaj przetworów owocowych, których obróbka polega na smażeniu ładnych, dużych, nie krojonych owoców w syropie cukrowym. Konfitury przechowuje się najczęściej w małych, wypełnionych po brzegi słoiczkach. Nakrętki i brzegi można zabezpieczyć poprzez posmarowanie ich odrobiną koniaku.
Z czego robi się konfitury? Są to owoce stosunkowo twarde, takie jak śliwki, morele, porzeczki, agrest, czereśnie oraz płatki róży. Owoce nie mogą się rozpaść podczas gotowania. Jedynym naturalnym środkiem konserwującym jest cukier – stanowi on minimum 60%. Konfitura nie może być niskosłodzona, to przeczy istocie samego produktu. Dobre gospodynie dają nawet 2 kilogramy cukru na kilogram owoców! 100 g gotowej konfitury przygotowuje się z około 50-60 g owoców.
Jak robi się konfiturę? Umyte, suche owoce, najlepiej w jednym kawałku, wrzuca się do przygotowanego wcześniej syropu cukrowego. Do ich przygotowania używa się najczęściej garnków z szerokim dnem lub patelni. Takie owoce dodaje się partiami, aby nie ustało wrzenie syropu. Konfitura jest gotowa, gdy owoce zajmują całą objętość syropu i nie wypływają.
Co to jest dżem?
Dżem to przetwory owocowe zawierające stosunkowo dużą ilość cukru w porównaniu do samej masy owocowej. 100 g gotowego dżemu przygotowuje się z około 25-35 g owoców oraz około 60 gram cukru. Czym różni się dżem od marmolady? Są tu widoczne kawałki owoców, które nie mogą się w pełni rozpaść.
Z czego robi się dżem? Do przygotowania dżemów można użyć zarówno owoców, jak i warzyw, np. marchewkę albo dynię. Nie ma tu praktycznie żadnych ograniczeń, można także robić owocowe mieszanki, np. ananasa z pomarańczami czy też winogron z agrestem. W związku z tym, iż samych owoców jest za mało, aby zagęścić gotowy produkt, to wykorzystuje się tutaj żelatynę lub naturalne pektyny.
Jak robi się dżem? Owoce gotuje się w cukrze do momentu, aż się lekko rozgotują i puszczą soki. Masę gotujemy na małym ogniu przez około 30 minut, a następnie dodajemy środek zagęszczający. Dżemy nie są czasochłonne, dlatego warto je przygotować zawsze wtedy, gdy mamy sezon na dane owoce lub gdy domowe zapasy zaczynają tracić na świeżości.
Co to są powidła?
Powidła to gotowane przez wiele dni przetwory owocowe, które nie powinny zawierać w ogóle cukru. Praży się je bez dodatku wody przez kilkanaście godzin w ciągu paru dni, dzięki czemu gęstnieją. Mogą się lekko przypalić, stąd też powstaje ich charakterystyczny, nieco gorzki smak. W porównaniu do marmolady są mniej słodkie i bardziej zbite, mętne. Mogą zawierać w sobie drobne kawałki owoców. Przyjmuje się, że 100 g gotowych przetworów przygotowuje się z około 160 g owoców – mają zatem ich najwięcej spośród wszystkich przetworów.
Z czego robi się powidła? Klasyczne powidła przygotowuje się ze śliwek:węgierek, mirabelek i renklod. W sklepach można spotkać również powidła z innych owoców, np. jabłek i gruszek, mali i porzeczek, a nawet z głodu i jarzębiny. Ciekawe są też połączenia z moreli, brzoskwini z dodatkiem kakao czy kardamonu.
Jak robi się powidła? Do garnka dodajemy na dno odrobinę wody, wsypujemy pokrojone w kawałki owoce i smaży się na bardzo małym ogniu, co jakiś czas mieszając drewnianą łyżką, aby sok mógł porządnie odparować. Czynność powtarza się przez kilka dni, aż masa całkowicie zgęstnieje. Dopiero wówczas można ją przełożyć do słoików i zapasteryzować. Cukru można użyć jedynie do korekcji bardzo kwaśnego smaku.
Co to jest marmolada?
Marmolada to przetwór owocowy z przetartych owoców, którego jedynym środkiem konserwującym jest cukier. Stanowi on 50% całej owocowej masy. W związku z tym, iż owoce są przetarte, do przygotowania przetworu można wykorzystać niemal wszystkie rodzaje owoców, także tych drugiej świeżości.
Z czego robi się marmoladę? W tym przypadku nie ma żadnych ograniczeń – marmolada jest najczęściej wielosmakowa, do jej przygotowania wykorzystuje się zarówno owoce miękkie, jak i twarde, a także owoce cytrusowe czy naszą rodzimą pigwę.
W zależności od ilości owoców marmolada może być twarda (wówczas daje się minimum 110 gramów owoców na 100 gramów końcowego produktu) lub miękka (80 gramów owoców na 100 gramów końcowego produktu). Marmolada cytrusowa może mieć około 20% samych owoców.
Jak robi się marmoladę? Ugotowane uprzednio owoce przeciera się przez sito, ponownie zagotowuje, a do masy dodaje cukier.Całość gotuje się przez około 10 minut, a następnie przelewa do czystych słoiczków i pasteryzuje.
Które przetwory owocowe są najzdrowsze?
Nie dajcie się zwieść ładnych opakowaniom, często stylizowanym na babcine przetwory – to skład powinien być naszym przewodnikiem w świecie sklepowych przetworów, bowiem producenci bardzo często uciekają się do podstępów i wprowadzają klienta w błąd. Przykład? Konfitura z własnej natury nie może być niskosłodzona, a powidła nie powinny w ogóle zawierać żadnego cukru ani też zagęstników. Często niedoceniana marmolada jest o wiele lepszym wyborem niż dżem, ponieważ ma mniejszą zawartość cukru oraz większą ilość masy owocowej. Odpowiadając na pytanie, które przetwory owocowe są najzdrowsze – na pewno te przygotowane własnoręcznie w domu, gdzie możemy w pełni kontrolować proces jakość owoców oraz ilość dodawanego cukru.
